Diabetes type 2: wat is het, symptomen en oorzaak
Diabetes type 2: wat is het, symptomen en oorzaak
In 2022 werd bij ongeveer 7,1% van de Belgische bevolking diabetes vastgesteld. Omdat meer dan een derde van de mensen zich hiervan niet bewust is, ligt het werkelijke aantal vermoedelijk nog hoger. Daarbij komt dat diabetes type 2 verantwoordelijk is voor ongeveer 90% van alle gevallen. Een groot deel van deze diagnoses kan je voorkomen met een gezonde levensstijl. In deze blog ontdek je de oorzaken, risicofactoren en symptomen van diabetes type 2 en lees je wat je zelf kan doen om het risico te verkleinen.
Wat is diabetes type 1?
Diabetes type 1 is een auto-immuunziekte die je niet kunt voorkomen en waarvoor levenslang insuline nodig is. Het afweersysteem vernietigt de insulineproducerende cellen in de alvleesklier. Hierdoor stopt je lichaam volledig met het aanmaken van insuline. Nochtans is dit hormoon nodig om suiker uit het bloed op te nemen. Zonder insuline blijft de suikerspiegel te hoog. De aandoening ontstaat vaak al op jonge leeftijd en ontwikkelt zich meestal snel.
Wat is diabetes type 2?
Diabetes type 2 is een stofwisselingsziekte waarbij je lichaam minder gevoelig wordt voor insuline (insulineresistentie) of er onvoldoende van produceert. Daardoor blijft de bloedsuiker te hoog. Type 2 ontwikkelt zich geleidelijk en komt het vaakst voor bij mensen ouder dan 45 jaar, ook al wordt het steeds vaker bij jongeren vastgesteld. In tegenstelling tot type 1 kun je deze vorm voorkomen of onder controle houden met een gezonde levensstijl.
Wie loopt meer kans op diabetes type 2?
Hoewel iedereen diabetes type 2 kan krijgen, is de kans groter bij:
-
Mensen met overgewicht, vooral rond de buik
-
Personen ouder dan 45 jaar
-
Mensen bij wie diabetes in de familie voorkomt
-
Vrouwen die zwangerschapsdiabetes hebben gehad
-
Personen met een hoge bloeddruk of cholesterol
-
Mensen met een Hindoestaanse, Turkse, Marokkaanse of Surinaamse achtergrond
-
Mensen die roken of weinig bewegen
Wat zijn de symptomen van diabetes type 2?
Diabetes type 2 en prediabetes ontwikkelen zich vaak sluipend, zonder duidelijke klachten. Daarom is het belangrijk om je bloedsuikerwaarden regelmatig te laten controleren, https://www.medibib.be/verzorging/thuistests/glucosemeters/ vooral als je tot een risicogroep behoort.
Toch zijn er signalen die kunnen wijzen op een verstoorde suikerspiegel. Enkele veelvoorkomende klachten zijn:
-
Veel dorst hebben en vaak moeten plassen
-
Vermoeidheid of energietekort zonder duidelijke oorzaak
-
Wazig of verminderd zicht
-
Slecht genezende wondjes of terugkerende infecties
-
Tintelingen, pijn of gevoelloosheid in handen of voeten
-
Regelmatige schimmelinfecties of blaasontstekingen
-
Onverklaarbaar gewichtsverlies of juist gewichtstoename
Hoe verklein je het risico op diabetes type 2?
1. Eet gezond
Een gezond voedingspatroon is essentieel. Kies zoveel mogelijk voor:
-
Groenten en fruit bij elke maaltijd
-
Volkorenproducten zoals volkorenbrood, havermout en zilvervliesrijst
-
Peulvruchten, ongezouten noten en zaden
-
Magere eiwitbronnen zoals vis, kip, eieren of plantaardige alternatieven
-
Water, thee of koffie zonder suiker
2. Beperk of vermijd:
-
Bewerkt vlees (zoals worst en salami)
-
Suikerrijke producten (zoals frisdrank, snoep, koekjes)
-
Producten op basis van wit meel (zoals wit brood, witte rijst, gewone pasta)
-
Kant-en-klare maaltijden met veel zout en vet
Tip: let op de glycemische index (GI) van voedingsmiddelen. Hoe lager de GI, hoe trager de suikers worden opgenomen in het bloed. Dit voorkomt de pieken in je bloedsuikerspiegel.
3. Beweeg regelmatig
Lichaamsbeweging verhoogt je insulinegevoeligheid en helpt buikvet - een belangrijke risicofactor voor diabetes type 2 - te verminderen. Streef naar minstens 150 minuten matige inspanning per week, verdeeld over ten minste 3 dagen. Activiteiten zoals stevig wandelen, fietsen, zwemmen of in de tuin werken zijn hiervoor ideaal. Vermijd daarnaast langdurig stilzitten. Sta elk uur even op, beweeg kort of strek je benen om je bloedsomloop te stimuleren en je stofwisseling actief te houden.
4. Beperk stress en zorg voor ontspanning
Aanhoudende stress activeert hormonen zoals cortisol en adrenaline, die de bloedsuiker kunnen verhogen en je lichaam minder gevoelig maken voor insuline. Bovendien stoort chronische stress vaak de slaap, kan het eetbuien in de hand werken en maakt het je minder gemotiveerd om te bewegen.
Enkele tips:
-
Plan elke dag bewust tijd in voor ontspanning
-
Probeer ontspanningstechnieken zoals meditatie, ademhalingsoefeningen of een wandeling in de natuur
-
Zorg voor een vast slaapritme en streef naar 7 tot 8 uur kwalitatieve slaap per nacht
5. Stop met roken
Roken verhoogt niet alleen de kans op hart- en vaatziekten, maar ook op het ontwikkelen van diabetes type 2 - zelfs bij gelegenheidsrokers. De schadelijke stoffen in tabak verstoren onder andere de bloedsuikerregeling en maken het lichaam minder gevoelig voor insuline. Stoppen met roken1 is dan ook één van de belangrijkste stappen die je kunt zetten om het risico op chronische ziektes te verminderen.
6. Beperk alcohol
Alcohol bevat veel calorieën en beïnvloedt de suikerspiegel. Het algemene advies luidt om alcoholgebruik te beperken tot maximaal 10 glazen per week - bij voorkeur nog minder.
7. Streef naar een gezond gewicht
Overgewicht, en vooral buikvet, werkt insulineresistentie in de hand. Een gewichtsverlies van slechts 5 tot 10% kan het risico op diabetes type 2 al met zo’n 30% verlagen.
Conclusie
Diabetes type 2 is een chronische stofwisselingsziekte die zich vaak ongemerkt ontwikkelt, maar grote gevolgen kan hebben voor je gezondheid. Gelukkig kan je het risico in veel gevallen vermijden. Gezonde voeding, voldoende beweging, stoppen met roken en een gezond gewicht spelen hierin een centrale rol. Je levensstijl blijft dus een doorslaggevende factor. Heb je twijfels over je eigen risico? Neem dan contact op met je huisarts of een andere gezondheidsspecialist voor advies op maat.
