Koemelkallergie bij baby’s: alles wat je moet weten
Koemelkallergie bij baby’s: alles wat je moet weten
Ongeveer 2 tot 3% van de baby’s krijgt in hun eerste levensjaar met koemelkallergie te maken. Koemelk is vaak een van de eerste voedingsmiddelen waarmee een baby - via flesjes of indirect via borstvoeding - in aanraking komt. Bij de meeste pasgeborenen verloopt dat zonder problemen, maar bij sommigen reageert het immuunsysteem buitensporig heftig. Wat houdt het precies in, welke symptomen kunnen optreden bij koemelkallergie en welke maatregelen neem je het best? Je leest het in dit artikel.
Wat is koemelkallergie?
Wanneer een baby koemelkallergie heeft, reageert het afweersysteem overdreven sterk op eiwitten uit koemelk zoals caseïne en wei. Hoewel de eiwitten niet schadelijk zijn, ziet het lichaam deze als gevaarlijk. Het resultaat? Een allergische reactie, wat kan leiden tot huidklachten, maag- en darmproblemen of zelfs ademhalingsmoeilijkheden.
Koemelkallergie is de meest voorkomende voedselallergie bij baby’s en peuters. Meestal verdwijnen de klachten vanzelf. Ongeveer de helft is rond hun eerste verjaardag klachtenvrij. 3 op de 4 kinderen verdragen opnieuw koemelk rond de leeftijd van drie jaar.
Wat is het verschil tussen koemelkallergie en lactose-intolerantie?
Hoewel de termen koemelkallergie en lactose-intolerantie vaak door elkaar worden gehaald, zijn het twee aparte aandoeningen.
- Bij koemelkallergie reageert het lichaam op de eiwitten in melk en ontstaat er een allergische reactie.
- Bij lactose-intolerantie gaat het om een verteringsprobleem: de darm kan de melksuiker (lactose) niet goed afbreken door een tekort aan het enzym lactase.
Bij baby’s komt primaire lactose-intolerantie nauwelijks voor, omdat ze in hun eerste levensjaren van nature veel lactase aanmaken.
Symptomen van koemelkallergie
De klachten van koemelkallergie overlappen vaak met die van andere kinderziekten. Daardoor is het stellen van een juiste diagnose niet eenvoudig. Mogelijke koemelkallergie symptomen zijn:
- Huidreacties: rode huid, jeukende huiduitslag, eczeem, netelroos, zwellingen, bultjes op de huid, tranende of jeukende ogen.
- Maag- en darmklachten: diarree, buikkrampen, braken, constipatie, reflux of minder eetlust, misselijkheid.
- Luchtwegproblemen: piepende ademhaling, hoesten, benauwdheid, niezen of een loopneus.
- Algemene signalen: veel huilen zonder duidelijke reden, slecht slapen of een tragere groei.
Soms verschijnen de koemelkallergie symptomen onmiddellijk na het drinken, maar ze kunnen ook pas uren of dagen later optreden. Uitzonderlijk kan een zware allergische reactie (anafylaxie) ontstaan. Dit kan levensgevaarlijk zijn en gaat gepaard met een plotse lage bloeddruk, een snelle of zwakke hartslag, verlies van bewustzijn, flauwvallen of ademhalingsklachten. Komen zulke aandoeningen onverwacht op, bel dan onmiddellijk 112.
Hoe stelt een arts koemelkallergie bij baby’s vast?
Vaak zal de arts eerst nagaan welke signalen je bij je baby hebt gezien. Als je een dagboek bijhoudt, kan hij of zij beter opvolgen wanneer en bij welke voeding de symptomen zich voordoen.
Bij een eliminatie-provocatietest wordt koemelk volledig uit het voedingspatroon van de baby gehaald. Krijgt het kindje borstvoeding, dan laat de moeder melkproducten weg uit haar eigen voeding. Na enkele weken beoordeelt men of de klachten verdwenen zijn. Daarna wordt koemelk opnieuw geïntroduceerd om te zien of de tekenen opnieuw opduiken. Als dat het geval is, vormt dit een sterke aanwijzing voor een koemelkallergie.
Een huid- of bloedtest kan soms gebruikt worden, maar geeft bij jonge kinderen niet altijd betrouwbare resultaten.
Bij veel kinderen verdwijnt de allergie na verloop van tijd, vaak na enkele jaren. Het is verstandig om dit samen met de arts op te volgen, zodat je het strikte dieet niet langer aanhoudt dan nodig. Meestal wordt dan opnieuw getest of je kleintje melkproducten kan gebruiken zonder dat er ongemakken ontstaan.
Welke maatregelen neem je bij een koemelkallergie?
De enige manier om een koemelkallergie onder controle te houden, is door melkeiwitten te vermijden. Bij sommige kinderen verschijnen de tekenen pas na het innemen van een grote hoeveelheid, waardoor een strikt verbod niet altijd nodig is. De arts beoordeelt dit per situatie.
De aanpak is afhankelijk van de voedingswijze van je baby:
- Borstvoeding: de moeder laat melk en alle producten die koemelk bevatten (zoals kaas, yoghurt, bepaalde koeken, kant-en-klare gerechten, sauzen…) achterwege. Belangrijk: zolang je waardige alternatieven nuttigt, hoef je bij een koemelkallergie niet te stoppen met borstvoeding. Een diëtist kan je hierbij helpen.
- Flesvoeding: vervang gewone melkvoeding door speciale hypoallergene varianten. Meestal gaat het om volledig gehydrolyseerde voeding (waarbij de eiwitten in kleine stukjes zijn afgebroken). In zeldzame situaties is voeding op basis van aminozuren nodig. Belangrijk: gewone hypoallergene flesvoeding (deels gehydrolyseerd) is niet voldoende bij baby’s met een echte koemelkallergie.
- Vaste voeding: vanaf 4 tot 6 maanden maken baby’s de overstap naar vaste voeding. Vermijd dan producten die melk bevatten. Het zorgvuldig lezen van etiketten is dus essentieel om melkeiwitten te herkennen. Zorg er tegelijk voor dat je kind via gezonde babyvoeding voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt. Ook hier kan een gezondheidsspecialist helpen. Vermijd alternatieven zoals geiten-, schapen- of paardenmelk, want de eiwitten daarvan lijken sterk op die van koemelk en kunnen ook een reactie uitlokken.
Conclusie
Bij koemelkallergie reageert het lichaam overgevoelig op melkeiwitten, waardoor zelfs een kleine hoeveelheid reacties kan uitlokken. Deze klachten kunnen zich uiten in onder meer problemen met de huid, spijsvertering en ademhaling. Bij borstvoeding schrapt de moeder melkproducten uit haar eigen voedingspatroon. Voor baby’s die flesjes krijgen, bestaat er speciale hypoallergene voeding.
Heb je het vermoeden dat je baby een koemelkallergie heeft? Raadpleeg dan altijd je arts voor de juiste diagnose en begeleiding. Vaak groeien de meeste kinderen er na een aantal jaren vanzelf uit, waardoor ze melk later opnieuw zonder problemen kunnen verdragen.
