Ashwagandha – Natuurlijk adaptogeen

19 januari 2024

Ashwagandha - Natuurlijk adaptogeen

In de wereld van de natuurlijke geneeskunde en kruidensupplementen heeft Ashwagandha de aandacht getrokken vanwege zijn veelbelovende gezondheidsvoordelen. Dit adaptogene kruid wordt al eeuwenlang gebruikt in de Ayurvedische geneeskunde, een traditionele geneeswijze uit India. In dit artikel gaan we dieper in op de vele aspecten van Ashwagandha en ontdekken we waarom het zo populair is geworden.

Wat is Ashwagandha?

Ashwagandha (Withania Somnifera), ook wel Indiase ginseng of winterkers genoemd is al meer dan 3000 jaar lang één van de belangrijkste Ayurvedische kruiden. In het Sanskriet betekent Ashwagandha de geur (ghanda) van het paard (ashva). Daarmee wordt niet alleen verwezen naar de opvallende geur, maar ook naar de potentieel krachtige eigenschappen van het kruid tegen allerlei kwalen en ongemakken.
De Ashwagandha, afkomstig uit de Solanaceae familie, groeit vooral in Zuid-Azië, Afrika en het Middellandse Zeegebied en wordt zo’n 1 tot 2 meter hoog. Ashwagandha is door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) opgenomen op de lijst van geneeskrachtige planten. Voor het maken van voedingssupplementen worden vooral de bladeren en de wortels gebruikt.

De brede werking van Ashwagandha

Ashwagandha bevat withanoloïden, een belangrijke medicinale inhoudsstof in geïsoleerde vorm. Van alle planten bevat vooral de Ashwagandhawortel de grootste en structureel meest diverse soorten withanolides. De laatste decennia zijn heel wat (pre)klinische studies aan de gang die de vele potentiële eigenschappen van deze actieve bestanddelen aan het licht brengen. Vooral als adaptogeen blijkt Ashwagandha een brede werking te hebben die zowel onze lichamelijke als geestelijke conditie verbetert en bijdraagt tot een gezond en lang leven. Zo verhoogt Ashwagandha de niet-specifieke weerstand tegen ziekte, maar ook tegen acute en chronische lichamelijke en psychische stress. Daarnaast gaat dit kruid celveroudering tegen, verbetert het denkvermogen en het geheugen, ondersteunt de glucose- en vetstofwisseling en heeft onder meer stressverlagende, antidepressieve, angstremmende, neuroprotectieve, immunomodulerende, ontstekingsremmende, kankerremmende, antimicrobiële, antioxidante, hormoonregulerende en spierversterkende effecten.

Enkele wetenschappelijke onderzoeken

Gemoedstoestand en stress
Omdat stress het cortisolniveau doet stijgen werd in een gerandomiseerde, placebogecontroleerde studie (2012) onderzocht in hoeverre een dagelijkse dosis van 300 mg Ashwagandha-extract gedurende 8 weken het cortisolgehalte kan doen zakken.
De resultaten spraken voor zich: de waargenomen stress-schaal (PSS) was gezakt met 44%, de cortisolniveaus met 27,9% en de stress-score via een algemene vragenlijst was zelfs spectaculair met 73,9% gedaald. Alle veranderingen waren significant in vergelijking met de placebogroep. Daaruit kon geconcludeerd worden dat een hoog geconcentreerde breedspectrum Ashwagandhawortelextract een ondersteunend effect heeft voor de gemoedstoestand en het algemeen welzijn van het individu.
Het geheugen en de cognitie
In een gerandomiseerde, placebogecontroleerde studie (2017) werd een poging ondernomen om bij gezonde volwassenen boven de 35 jaar te onderzoeken of een toediening van een Ashwagandha-extract van 300 mg tweemaal daags een positief effect zou hebben op het geheugen en de cognitie.
Uit het onderzoek konden de wetenschappers concluderen dat Ashwagandha een ondersteunend effect heeft op de verbetering van het algemeen geheugen, het uitvoerend vermogen, de aandacht en de snelheid van de informatieverwerking. Daarbij werden geen bijwerkingen vastgesteld, het supplement werd goed verdragen.
Spiermassa, kracht en herstel
In een acht weken durende placebogecontroleerde studie werd onderzocht in hoeverre Ashwangandha een significant effect had op spierkracht. Tijdens het onderzoek deden de deelnemers (18-50 jaar) aan krachttraining en werd hun spierherstel bepaald door de bloedwaarde te meten van kreatinekinase. De deelnemers hadden weinig ervaring met krachttraining en kregen 2x per dag 300 mg Ashwagandha toegediend.
Na het onderzoek kon geconcludeerd worden dat Ashwagandhasuppletie geassocieerd kan worden met een significante toename van spiermassa en kracht, en spierherstel bevordert. Voor sporters kan dit kruid dus een waardevolle aanvulling zijn op een krachttrainingsprogramma.
Uithoudingsvermogen
In een gerandomiseerde placebogecontroleerde studie werd uitgezocht in hoeverre 2x daags 300 mg Ashwagandha het uithoudingsvermogen en de levenskwaliteit kon beïnvloeden bij 50 gezonde volwassenen tussen 20 en 45 jaar met een normaal BMI. Een cardiorespiratoire test van 20 minuten werd uitgevoerd aan het begin van het onderzoek, na 8 weken en nog eens na 12 weken.
Bij de niet placebogroep was de VO2max (maximale zuurstofopnamevermogen) na 8 weken met 4,91% toegenomen en na 12 weken met 5,67%. Met behulp van een vragenlijst kon vastgesteld worden dat de parameters voor sociale relaties met 9,46% en voor de fysieke gezondheid met 7,6% toegenomen was ten opzichte van de beginscores.
Uit dit onderzoek kan dus geconcludeerd worden dat een breedspectrum Ashwagandhawortelextract de cardiorespiratoire uithouding kan ondersteunen en daarmee ook de levenskwaliteit kan verbeteren.
De seksuele functie bij de man
Tijdens een 90-daagse studie met 46 mannen tussen de 22 en 40 jaar met te weinig zaadcellen (oligospermie) werd onderzocht of een breedspectrum Ashwagandhawortelextract (3x 225 mg/dag) de vorming (spermatogenese) en het aantal zaadcellen kan verbeteren.
Na 90 dagen zijn het aantal zaadcellen met 167%, het zaadvolume met 53%, de zaadcelmobiliteit met 57% en het testosteronniveau in het serum met 17% toegenomen. Tijdens het onderzoek is ook bewezen dat het product veilig en effectief is en dat het goed verdragen wordt door de patiënt.
De seksuele functie bij de vrouw
Tijdens een placebogecontroleerde studie met 50 vrouwen van 21 tot 50 jaar die al meer dan een jaar een stabiele relatie hadden werd onderzocht of Ashwagandha (2x 300 mg/dag) een positief effect had op vrouwelijke seksuele disfuncties (VSD) zoals orgasmestoornissen of andere seksuele problemen.
Na 8 weken kon vastgesteld worden dat de FSFI-score (multidimensionele zelfrapportagevragenlijst) toegenomen was wat een substantiële verbetering van de VSD betekent.
Dit houdt in dat Ashwagandha een positief effect heeft op de opwinding, de vochtigheid, de orgasmes en de seksuele bevrediging. Ook het aantal geslachtsgemeenschappen verbeterde in vergelijking met de placebogroep. De afwezigheid van nevenwerkingen suggereert dat het supplement veilig is in gebruik.

Algemeen kunnen we besluiten dat het kruid een revitaliserende werking heeft op het lichaam. Heel wat onderzoeken naar Ashwagandha zijn nog volop bezig en verschillende gezondheidsclaims moeten nog goedgekeurd worden door de Europese Commissie.

Indicaties om Ashwagandha te gebruiken

In de orthomoleculaire geneeskunde wordt Ashwagandha enorm geprezen om zijn adaptogene eigenschappen bij volgende indicaties:

Verbetering van de algemene conditie
Afremmen van de veroudering zoals cognitieve veroudering
Herstel na ziekte
Acute en chronische stress
Rusteloosheid, angst, depressie, slapeloosheid, nerveuze uitputting, hypertensie, OCS (obsessieve-compulsieve stoornis), CVS, schizofrenie
Verbetering van de weerstand tegen maagdarminfecties en andere infectieziekten
Verbeteren van de cognitie, mentale focus, leer- en geheugenproblemen
Neurodegeneratieve aandoeningen zoals de ziekte van Alzheimer, Parkinson, Huntington, hiv-geassocieerde dementie, ALS (amyotrofische lateraalsclerose)
Ischemische beroerte
Verlaagd libido
Verminderde vruchtbaarheid (mannen)
Impotentie door het TDS (testosteron deficiëntiesyndroom)
PMS (premenstrueel syndroom)
Overgangsklachten
Schildklierproblemen
Overmatig sporten
Spierzwakte door spierafbraak (sarcopenie)
Osteoartritis, reumatoïde artritis, jicht
Diabetes mellitus en diabetescomplicaties zoals depressie, angst, verlaagd libido, neuropathie, verminderde vruchtbaarheid, hart- en vaatziekten
Bescherming tegen hart- en vaatziekten

Wat gebeurt er met je lichaam en geest als je Ashwagandha begint te gebruiken?

Omdat Ashwagandha een natuurlijk adaptogeen is, herstelt dit kruid het evenwicht tussen spanning en ontspanning in je lichaam. In het begin dat je Ashwagandha gaat gebruiken, kan het zijn dat je je eerst wat vermoeider gaat voelen. Dit komt omdat de opgestapelde vermoeidheid in het lichaam zich laat voelen. Aarzel niet om ook B-vitaminen en magnesium te nemen.
Omwille van het rustgevende effect neem je Ashwagandha best later op de dag of voor het slapengaan. Om Ashwagandha optimaal zijn werk te laten doen, combineer je dit kruid best niet met koffie of andere stimulerende dranken.

Toedieningswijze Ashwagandha

Na de pluk wordt de Ashwagandhawortel vermalen en verwerkt tot voedingssupplement, verkrijgbaar in capsules of in poeder. Als je Ashwagandha wenst te kopen, geef de voorkeur voor een wortelextract dat gestandaardiseerd is op het actieve bestanddeel withanoloïden. Weet dat een gestandaardiseerd extract van de hele wortel omwille van de synergie effectiever werkt dan een gestandaardiseerd extract van een enkel actief nutriënt.
Ashwagandhasupplementen zijn verkrijgbaar in verschillende doseringen. Hoeveel milligram je precies nodig hebt, hangt af van verschillende factoren. Raadpleeg daarom steeds je arts of gezondheidstherapeut.
Het tijdstip waarop je Ashwagandha inneemt hangt vooral af van de reden waarom je het wenst te gebruiken: rust overdag of tot rust komen ‘s avonds voor het slapen. Weet dat de effecten van Ashwagandha niet meteen voelbaar zijn, soms kan het dagen of weken duren.

Voorzichtigheid bij het gebruik van Ashwagandha

Ashwagandhasupplementen zijn over het algemeen veilig in gebruik en hebben een laag risico op bijwerkingen.
Het nemen van Ashwagandha op een lege maag kan soms voor problemen zorgen. Gebruik het daarom tijdens of vlak na een maaltijd.
Hoge dosissen kunnen leiden tot milde nevenwerkingen zoals maagklachten, misselijkheid, diarree of slaperigheid.
Kies een extract met een zo laag mogelijke hoeveelheid withaferine A. Bij hoge doseringen heeft deze stof cytotoxische effecten.
Ashwagandha is niet aangewezen bij zwangerschap en borstvoeding omwille van het ontbreken van veiligheidsgegevens.
Ashwagandha niet gebruiken na orgaantransplantatie, schildklieraandoeningen, ernstige leverziekten, auto-immuunziekten, hormoongevoelige prostaatkanker.
Ashwagandha mag niet gecombineerd worden met medicatie voor de schildklier, bloedsuikerspiegel, bloeddruk, noch met slaapmiddelen zoals barbituraten, benzodiazepines en ethanol.
Ashwagandha heeft geen verslavende werking.

CONCLUSIE

Ashwagandha is een veelzijdig adaptogeen kruid met potentiële voordelen voor stressvermindering, slaapkwaliteit, immuunondersteuning en cognitieve functies. Hoewel verdere wetenschappelijke studies nodig zijn om deze effecten volledig te begrijpen, lijkt het erop dat Ashwagandha een veelbelovende aanvulling kan zijn op een gezonde levensstijl.