Stoppen met roken: wat gebeurt er met je lichaam?
Stoppen met roken: wat gebeurt er met je lichaam?
Roken is nog altijd de belangrijkste vermijdbare oorzaak van ziekte en sterfte. Op 31 mei, de Werelddag zonder Tabak, wordt wereldwijd extra aandacht besteed aan het stoppen met roken. Het doel van deze dag? Mensen bewust maken van de schadelijke gevolgen van tabaksgebruik en hen motiveren om de stap naar een rookvrij leven te zetten.
Hoewel stoppen met roken een van de beste beslissingen is die je kunt nemen voor je gezondheid, schrikt de gedachte aan ontwenningsverschijnselen en gewichtstoename veel mensen af. Toch is het belangrijk om te weten dat vanaf het eerste moment zonder sigaret je lichaam zich begint te herstellen. In deze blog nemen we je mee door de fysieke en mentale veranderingen die optreden zodra je stopt met roken.
Zo snel herstelt je lichaam
Stoppen met roken levert sneller resultaten op dan je misschien denkt. Al na enkele minuten begint je lichaam aan het herstel:
-
Na 20 minuten: Je hartslag daalt en je bloeddruk stabiliseert. De bloedcirculatie verbetert en je handen en voeten worden warmer.
-
Na 8 uur: Het zuurstofgehalte in je bloed stijgt tot een normaal niveau. Tegelijkertijd neemt het niveau koolstofmonoxide, een schadelijke stof uit sigarettenrook, af.
-
Na 24 uur: Je longen beginnen afvalstoffen af te voeren: slijm, teer en andere afvalstoffen worden afgebroken en verwijderd.
-
Na 2 dagen: De nicotine is volledig uit je lichaam verdwenen. Je zintuigen worden alerter: je ruikt en proeft beter dan voordien.
-
Na 3 dagen: Ademhalen wordt makkelijker. Je longcapaciteit groeit, wat leidt tot meer energie en je een boost geeft.
-
Na 2 tot 12 weken: De bloeddoorstroming in je lichaam verbetert. Je hebt minder last van koude handen en voeten en je uithoudingsvermogen neemt toe.
-
Na 3 tot 9 maanden: Je ademhaling wordt dieper en rustiger. De longfunctie stijgt met 5 tot 10 procent. Hoesten , slijmvorming en kortademigheid nemen af.
-
Na 1 jaar: Het risico op hart- en vaatziekten is gehalveerd.
-
Na 5 jaar: De kans op een beroerte daalt met de helft. Ook het risico op mond-, slokdarm- en blaaskanker is kleiner.
-
Na 10 jaar: Je hebt 50% minder kans op longkanker dan iemand die blijft roken.
-
Na 15 jaar: Je risico op hart- en vaatziekten is vergelijkbaar met dat van een niet-roker.
De fysieke ontwenningsfase
Hoewel de voordelen overduidelijk zijn, gaat stoppen met roken zelden zonder slag of stoot. In de eerste dagen en weken kun je last krijgen van ontwenningsverschijnselen. Dit is geen reden tot ongerustheid - het is zelfs een teken dat je lichaam zich losmaakt van de verslaving en volop aan het herstellen is.
Mogelijke klachten tijdens deze periode zijn:
- Hoestbuien (je longen zuiveren zich)
- Prikkelbaarheid of stemmingswisselingen
- Slapeloosheid
of onrust
- Concentratieproblemen
- Hongergevoel of een verhoogde eetlust
- Obstipatie of spijsverteringsklachten
- Hoofdpijn of duizeligheid
Hoe intens je deze symptomen ervaart, verschilt van persoon tot persoon. Meestal zijn ze tijdelijk en verdwijnen ze binnen twee tot vier weken.
De psychologische uitdaging
Voor veel rokers is een sigaret meer dan een verslaving: het is een vast onderdeel in het dagelijkse leven. Een sigaret bij stress , na het eten of tijdens een korte pauze geeft structuur, rust of zelfs troost. Wanneer je stopt met roken, doorbreek je een patroon en neem je dus afscheid van een handeling die een emotionele waarde heeft. Dat kan aanvoelen als een verlies. Er ontstaat een soort ‘rouwproces’ waarbij je onrust, leegte of een gevoel van mis kan ervaren.
De mentale kant van stoppen met roken is dus minstens zo uitdagend als de lichamelijke. Gelukkig geldt ook hier: met de tijd wordt het makkelijker om je nieuwe, rookvrije gewoontes vol te houden.
De impact op je uiterlijk
Roken laat zichtbare sporen na: een doffe huid, gele tanden, wallen onder de ogen en futloos haar zijn typische kenmerken bij langdurig roken. Zodra je stopt met roken, herstelt ook je uiterlijk langzaam. Je huid krijgt meer zuurstof, wordt egaler en rimpels verminderen. Je adem ruikt aangenamer, je kleren en haren verliezen de doordringende rookgeur en je tanden verkleuren minder snel.
Risico’s op lange termijn verminderen drastisch
Roken ligt aan de basis van veel ernstige aandoeningen zoals kanker, hartproblemen en chronische longziekten. Hoe langer je rookvrij blijft, hoe sterker je jezelf beschermt tegen ziekten zoals:
- Longkanker
- Mond-, keel- en blaaskanker
- COPD (chronische bronchitis en longemfyseem)
- Hartaanvallen en beroertes
- Etalagebenen (claudicatio)
- Complicaties bij diabetes
Gewichtstoename: feit of fabel?
Ja, sommige mensen komen enkele kilo’s aan na een rookstop. Dat heeft verschillende oorzaken: eten smaakt intenser, je metabolisme kan iets trager verlopen en je grijpt sneller naar vervanging voor het gemis van een sigaret - vaak in de vorm van snacks. Toch is deze gewichtstoename meestal beperkt en tijdelijk. Door bewust te kiezen voor gezonde voeding en door voldoende te bewegen, hou je je gewicht makkelijk onder controle.
Wat helpt bij het volhouden?
Volhouden wordt makkelijker als je goed voorbereid begint en de juiste ondersteuning gebruikt. Enkele zaken die je kunnen helpen:
-
Een stopplan met concrete doelen
-
Professionele hulp via een tabakoloog of andere zorgverlener
-
Medicatie als hulpmiddel
-
Apps die je begeleiden en motiveren
-
Steun van familie en vrienden
-
Een beloningssysteem voor jezelf
Benieuwd welke natuurlijke middelen je kunnen ondersteunen bij het stoppen met roken? Lees het in ons artikel ‘
De sleutel tot succes: volhouden
Niet elke stoppoging verloopt vlekkeloos. Dat is geen reden om alles op te geven. Belangrijk is om te begrijpen wat er gebeurde, je aanpak aan te passen en opnieuw te proberen. Stoppen met roken is zelden een lineair proces - het is een proces van vallen, opstaan en volhouden.
Conclusie
Je lichaam begint al binnen enkele minuten te herstellen zodra je stopt met roken. De voordelen op lange termijn zijn indrukwekkend: van een lagere kans op kanker en hartproblemen tot een fitter lichaam en een frisser uiterlijk. De eerste weken zijn niet altijd makkelijk, maar met de juiste voorbereiding, hulp en motivatie is een rookvrij leven binnen handbereik. En vergeet niet: ook als eerdere pogingen mislukten, telt elke stap.
