In een vorig artikel hebben we het gehad over een aantal mondaandoeningen, hoe ze ontstaan en welke gevolgen ze kunnen hebben voor onze algehele gezondheid. In dit artikel willen we het hebben over hoe we mondaandoeningen zo veel mogelijk kunnen voorkomen door een goede mondhygiëne. Mondverzorging is immers niet alleen ontzettend belangrijk voor een gezonde mond maar ook voor de gezondheid van onze andere organen. Kortom, onze gezondheid begint in de mond.
Wat verstaan we onder mondhygiëne?
Een goede
mondverzorging omvat de dagelijkse handelingen om de mond proper en gezond
te houden. Door het poetsen van de tanden, het reinigen van het kunstgebit,
maar ook het reinigen van de mondholte en de tong houden we zoveel mogelijk schadelijke
bacteriën onder controle.
Na elke maaltijd of tussendoortje zet tandplak zich vast op je tanden en vormt
op termijn een witgele aanslag die grotendeels bestaat uit bacteriën die
suikers omvormen tot zuren. Die zuren tasten het tandglazuur aan waardoor
je tanden hun glans verliezen en er tandbederf (cariës)
ontstaat. Wat je eet, hoe vaak je eet en hoe je je tanden poetst hebben een
grote impact op de zuuraanvallen.
Een goede mondhygiëne voorkomt niet alleen dat je gaatjes in je tanden
en tandvleesontstekingen krijgt, maar vermindert ook de kans op bacteriële
infecties in de mond en elders. Een gezond gebit is trouwens niet
alleen essentieel om te kunnen eten en te spreken, maar ook omwille van de
sociale aspecten. Niemand vindt het leuk om te praten met iemand met een vieze
adem of onverzorgde tanden. Mondzorg gaat eigenlijk veel verder dan een jaarlijks
bezoek aan de tandarts voor tandheelkundige behandelingen. Mondzorg berust op
een dagelijkse zelfdiscipline en ligt dus grotendeels in eigen handen.
HANDLEIDING VOOR EEN GOEDE MONDHYGIËNE
Reinigen tussen de tanden
Het reinigen tussen de tanden is erg belangrijk omdat tandvleesontsteking (gingivitis) en een voortschrijdende ontsteking tot in het kaakbeen (paradontitis) meestal ontstaan vanuit de ruimtes tussen de tanden. De grootte van die interdentale ruimtes is bepalend voor het middel dat hiervoor het best geschikt is: tandenstokers en flossdraad voor kleine ruimtes en interdentale borsteltjes voor grotere ruimtes.
·
Tandenstokers
Gebruik bij
voorkeur een houten tandenstoker die eindigt op een punt. Driehoekige
tandenstokers reinigen het efficiëntst tussen de driehoekige interdentale
ruimte, ronde kaasprikkers bijvoorbeeld werken niet. Tandenstokers bestaan in
verschillende diktes en zijn gebruiksvriendelijk, je kunt ze op elk ogenblik
bovenhalen thuis of uit je handtas. Door de houten tandenstoker even nat te
maken onder je tong maak je hem buigzamer en zal hij minder snel breken. Richt
in de onderkaak de platte kant van de tandenstoker naar onder en in de
bovenkaak de platte kant naar boven. Beweeg hem een vijftal keren naar binnen
en naar buiten, maar ook afwisselend naar links en naar rechts. Op die manier
reinig je de zijkanten van je tanden, waar je niet met je tandenborstel
aankunt. Tandenstokers zijn bedoeld voor eenmalig gebruik. Wanneer je tandvlees
ervan bloedt, dan wijst dit op een ontsteking.
·
Flossdraad of tandzijde
Neem een
stuk flossdraad en breng hem met een zagende beweging tussen twee tanden in tot
voorbij het punt waarop beide tanden elkaar raken. Buig de flossdraad
voorzichtig om de zijkant van de tand tot in de pocket, dus tot onder het
tandvlees, en ga met een zagende beweging een vijftal keren op en neer van de
pocket langs de tandkroon tot op het punt waar de twee naast elkaar liggende tanden
elkaar raken. Herhaal deze bewegingen langs beide tanden. Op plaatsen waar je
de draad moeilijk tussen de tanden krijgt, bijvoorbeeld bij een brug, kun je
superfloss gebruiken met een steviger uiteinde. Wanneer je tandvlees hiervan
bloedt, dan wijst dit op een ontsteking.
Flossen is moeilijker dan het gebruik van een tandenstoker. Bovendien doe je
dat niet zo maar gelijk waar. Daarom heeft een tandenstoker de voorkeur, ook al
kan deze soms aanleiding geven tot het gering terugtrekken van het tandvlees
tussen de tanden.
·
Interdentale borsteltjes
Als de
ruimte tussen je tanden groter is, zullen interdentale borsteltjes veel
efficiënter zijn. Deze zijn trouwens in verschillende maten verkrijgbaar. Vraag
aan je paradontoloog of tandarts welke maat voor jou het meest geschikt is want
een te klein borsteltje heeft geen zin en een te groot kan je glazuur of
tandvlees beschadigen.
Breng het borsteltje tussen de tanden en beweeg het enkele keren heen en weer
doorheen de interdentale ruimte. Interdentale borsteltjes kunnen meerdere keren
gebruikt worden. Bij een lokale ontsteking kun je eventueel een ontsmettingsgel
op het borsteltje aanbrengen.
Reinigen van de tanden zelf
Naast de biofilm van bacteriën tussen de tanden is het de tandplak langs de tandvleesrand die verantwoordelijk is voor tandvleesontsteking (gingivitis) en paradontitis. Daarom is het belangrijk om je tanden te poetsen met een handtandenborstel, een elektrische tandenborstel of een soloborstel. Vraag je tandarts welke voor jou het meest geschikt is.
·
Handtandenborstel
De
handtandenborstel bestaat uit een handige steel en een kleine afgeronde kop met
nylon haartjes van medium hardheid. Na een paradontale ingreep gebruik je
tijdelijk best een zachtere tandenborstel.
Plaats de tandenborstelkop met de haren lichtjes schuin naar boven voor de
bovenste tanden en lichtjes schuin naar beneden voor de onderste tanden zodat de
haartjes van de borstel deels in de pocket kunnen binnendringen. Maak per tand
een tiental kleine cirkelvormige bewegingen zonder te hard te duwen. Doe
hetzelfde aan de binnenkant van je tanden. En vergeet vervolgens de kauwvlakken
niet.
Borstel nooit op je tandvlees maar net tegen de rand van je tandvlees. Door je
tandvlees te poetsen kunnen wondjes ontstaan en kan je tandvlees terugtrekken.
Gebruik geen schurende (abrasieve) tandpasta om je tandglazuur niet af
te slijten.
·
Elektrische tandenborstel
Veel mensen
geven de voorkeur aan een elektrische tandenborstel omdat de cirkelvormige
poetsbewegingen veel sneller verlopen. De optimale plaatsing van de borstel is
ook gericht naar de pockets en niet op het tandvlees. Een elektrische
tandenborstel vervangt de interdentale reiniging niet. Het gebruik van
interdentale middelen blijft nog steeds cruciaal.
·
Soloborstel
Dergelijke
borstel is ideaal voor moeilijk te bereiken plaatsen zoals bij scheefstaande of
overlappende tanden, de binnenkant van de onderste snijtanden, rond
wijsheidstanden, enz. Houd de soloborstel schuin met de haartjes richting
pocket en maak kleine penseelbewegingen van de tandvleesrand weg.
Reinigen van de tong
In het ruwe oppervlak van de tong kunnen bacteriën en voedselresten achterblijven. Regelmatig je tong reinigen is niet nodig tenzij je vaak last hebt van een slechte adem of er een aanslag op je tong zichtbaar is. In dat geval kun je gebruik maken van een tongschraper. Haal je tong naar buiten met een gaasje om een braakreflex gemakkelijker te onderdrukken en plaats de schraper zo diep mogelijk op je tong. Trek vervolgens de schraper over je tong naar buiten en herhaal deze beweging een drietal keer. Doe dit ook even langs de zijkanten van je tong. Spoel de schraper goed af voor een volgend gebruik.
Nog enkele niet onbelangrijke tips voor een goede mondhygiëne
· Drink water in plaats van frisdrank. Prik is koolzuur, een zuur dat je tandglazuur aantast.
· Eet niet de hele dag door zo niet blijft de zuurtegraad in je tandplak hoog. Geef je tandglazuur minstens drie uren rust tussen de maaltijden.
· Beperk zoete tussendoortjes aangezien de bacteriën vanuit suikers zuren produceren die het tandglazuur aantasten.
· Vervang regelmatig je tandenborstel.
· Raadpleeg je tandarts voor de keuze van je tandenborstel, je interdentaal reinigingsmiddel en je tandpasta.
· Ga met je kind onder de 18 jaar minstens 1x per jaar naar de tandarts en ga er zelf minstens 2x per jaar naartoe voor een preventieve controle. Weet dat je bij een jaarlijkse controle in België geniet van een hogere terugbetaling door je mutualiteit.
Het belang van een goede mondhygiëne
kan niet genoeg benadrukt worden. Niet alleen vormt het de basis van een mooie glimlach,
het is ook belangrijk voor je algemene gezondheid. Bij ons vind
je alles wat je nodig hebt voor een goede mondhygiëne.